De enige echte Hollandse pepernoot

Pepernoten met donkere basterdsuiker. Ze horen eigenlijk iets lichter te zijn.

Sinterklaas stapte aan wal in Almere Haven. Ik hees mijn bijna 5-jarige zoon (19 kilo) zo ver als ik kon omhoog en liet hem over de mensenmassa heenkijken. Ik zag weinig, maar er bewoog wel een stuk mijter ergens in de verte. “Kijk, daar! Sinterklaas’ mijter! Zie je hem?” Kleine Chef zag hem. Met zijn mond open en wriemelend met zijn voeten, omdat hij perse zijn nieuwe kaplaarzen aan wilde, die bij nader inzien nog zeker 5 centimeter te groot bleken, en zodra hij boven de grond hing, dreigden zijn laarzen uit te vallen. Meneer probeerde naast me om de tweeling tegelijkertijd op te tillen, wat niet gemakkelijk was. Maar ze zagen hem, en toen de toeschouwers een sinterklaasliedje begonnen te zingen, schoten er bij mij spontaan tranen in mijn ogen. Wat krakerig zong ik mee. Ja, tegenwoordig word ik wat emotioneel van het besef dat ik een onderdeel ben van een lange keten van mensen met tradities en gewoontes, en dat ik dat nu net zo hard weer doorgeef aan míjn kinderen, zoals hun ouders, grootouders en overgrootouders dat ook deden.

Toen alles wat rustiger werd en wij op ons gemak boerenkaas waren gaan kopen, stuiten we opeens op een werkeloos Pietje dat ons enthousiast pepernoten kwam uitdelen. Kleine Chef nam ze dankbaar aan, dochter Zus gaf de term ‘hamsteren’ nieuwe betekenis door er tien tegelijkertijd in haar wangen te proppen, en dochter Zo was te beduusd om ook maar iets te doen. Die hebben we onder onze arm weer meegenomen.

Maar goed, pepernoten dus, en dan graag die ouderwetse, want de kinderen kregen uiteraard kruidnootjes van Piet. Niets mis mee, maar ik ben hier even op de nostalgische toer. De ouderwetse pepernoot is eigenlijk een klein stukje taaitaai, welke alleen wordt gekruid met anijszaad. Ook gebruik je geen gewone tarwebloem, maar roggebloem, wat natuurlijk weer eens niet bij de gewone supermarkt te koop is. Kijk daarvoor even bij een natuurwinkel of een boerenmarkt.

Het recept was een probleempje, want ik gebruikte die uit het boek ‘De Banketbakker’ van Cees Holtkamp, en dat werd dus NIETS. Ik geloof niet dat het echt aan mij lag, want er leek geen fluit aan, maar het recept klopte gewoon niet. Het was veel te droog en werd echt geen deeg. Maar onze Cees - ik heb hem hoog zitten - kan het toch niet fout hebben? Ik heb dus verder geëxperimenteerd en ik ben eruit: smelt de suiker samen met de honing, zodat je meer vocht hebt. Afgezien van deze tip is de rest van het recept van Cees. En als iemand anders de missing link heeft, laat het dan even weten?

De enige echte Hollandse pepernoot

bron: De Banketbakker van Cees Holtkamp

150 gr vloeibare honing

100 gr lichtbruine basterdsuiker (de pepernoten op de foto zijn gemaakt met donkere basterdsuiker en zijn dus wat donkerder)

300 gr roggebloem

mespunt zout

12 gr anijszaad, gemalen (kijk of je het kan afmeten aan het potje waarin je het koopt - vast zo'n 20 gram, en anders is het een eetlepel met een kleine kop erop)

10 gr bakpoeder, gezeefd (dat zijn ongeveer 3 afgestreken kleine theelepels)
25 gr water

Doe de honing en de suiker in een pan en verwarm dit samen tot 90 graden. Zorg dat de suiker goed smelt, maar verhit het niet teveel. Haal de pan van het vuur en roer de roggebloem erdoor. Laat het deeg wat afkoelen.

Voeg zout, anijszaad, water en bakpoeder toe. Kneed het deeg door. Als het iets te droog lijkt kan je nog een klein beetje water of honing toevoegen. Laat het afgedekt een dag rusten op kamertemperatuur.

Verwarm de oven voor op 180 graden.

Het originele recept zegt dat je je handen met wat zonnebloemolie kan insmeren om er dan kleine balletjes van te draaien, maar ik sneed de bal deeg in plakken en daarna in hompjes, en wentelde deze daarna nog even in iets zonnebloemolie. Leg de balletjes of stukjes in een springvorm en dus niet op een bakplaat, want dan krijgen de pepernoten teveel directe hitte en verbranden ze. Ze mogen tegen elkaar aan liggen. Bak ze ongeveer 20 minuten.

 

NB - Anijszaad is heel erg lekker, maar met gewone speculaaskruiden krijg je ook een prima pepernoot.