Hoe te eten – met jonge kinderen aan tafel

Over de culinaire opvoeding van kinderen, moeilijke eters en hoe wij het aanpakken:

Op een dag worden je kinderen ergens uitgenodigd om te komen eten en men informeert vriendelijk van tevoren wat ze zoal niet lusten, want die mensen willen iets gezelligs doen. Je denkt eens na en er schiet je al direct te binnen dat doperwten en broccoli niet gegeten zullen worden. Oh ja, en droge rijst en couscous ook niet. Verder is vis niet favoriet en van mayonaise houden ze ook niet. Doe ook maar geen ‘rode dingetjes’ in het eten. Of taugé. En tomaten alleen als het eruit ziet als ketchup. Verder lust de één wel kroketten, maar de ander alleen bitterballen. En voordat je het weet geneer je je en zou je het hele plan liever afraden. Doe maar een pannenkoek, probeer je nog. Maar alleen met abrikozenjam, hoor.

Volwassenen kunnen net zo goed een indrukwekkend ‘lustikniet’-lijstje hebben, maar kinderen spannen de kroon en dan komen ze ook nog met de vreemdste afkeren op de proppen. Zo mogen er geen stukjes of zelfs maar sliertjes van iets in hun yoghurt zitten, maar zodra het chocoladestukjes zijn, is er geen vuiltje aan de lucht. Bovendien lijken ze allemaal een afkeer te hebben van sambal, maar zodra het op chips zit, is er opeens niets aan de hand. En de hoofdmaaltijd wordt langdurig van veilige afstand geobserveerd, maar wanneer je taart op tafel zet, stoppen ze het zonder er aan te ruiken al in hun mond. Waarom is dat toch?

‘Natuurlijk’ dachten veel ouders voordat ze kinderen hadden, ‘natuurlijk eten we straks nog hetzelfde als nu. Ons kind zal net als wij smullen van salades en Thaise curry’s. Er moet misschien wat minder rode peper in, maar het vindt de nasi goreng vast heerlijk’. En voor ze het weten komen ze op maandagavond na het werk het huis binnenrennen met een in de haast gekochte kant-en-klaar saus en een zak spinazie, twee vermoeide kinderen, die beter linea recta door naar bed zouden moeten, en exact vijftien minuten voordat de jeugd een complete muiterij start. Geen wonder dat ze blij zijn als er nog iets normaals wordt gegeten. Of het lekker was doet er niet zo toe. Jawel, het was redelijk gezond, snel te maken, en de kinderen lusten het, maar ze werden er zelf niet zo blij van. Waar is dat lekkere eten van vroeger, toen ze nog plezier hadden in koken en experimenteren, en toen ze nog tijd hadden?

De meeste mensen willen best iedere dag iets lekkers maken, maar er is meestal geen tijd voor. En kinderen vragen niet alleen tijd, maar blijken ook nog allerlei eisen aan tafel te hebben. Wanneer je daar aan toegeeft zit je op een glijdende schaal. Naar beneden, richting laffe smaken. En uiteindelijk wordt niemand daar blij van. Ook als je altijd maar dubbel kookt (voor jullie zelf en voor de kinderen apart eten) vervlakt hun smaak en eten ze uiteindelijk slechts spinazie en appelmoes. Maar hoe moet het dan wel?

Opvoeding – de praktijk

We willen graag dat onze kinderen goed eten en het liefste zien we dat ze hun volkoren boterham, groente en fruit in royale porties en zonder morren naar binnen werken, maar helaas lijken de echt goede eters in de minderheid te zijn. Ze hebben allemaal hun eigen redenen. Misschien hebben ze gewoon geen honger, voelen zich niet lekker, hebben al genoeg chips op, of de smaak staat ze op dat moment niet aan. Maar wat vooral het probleem lijkt te zijn van het dagelijkse eten, is dat ze er simpelweg niet aan gewend zijn. En dat valt prima te leren, maar je hebt er flink wat geduld voor nodig. En een keukenmachine voor het fijnere hakwerk…

De nee-fase (gevolgd door het Grote Weigeren); iedere ouder ziet die wel voorbij komen. Wij hebben het ook gehad. Van het een op het andere moment schuift het kind dat altijd zo lekker at alles opzij. Ze kunnen vreselijke honger hebben, maar nog belangrijker op dat moment is dat ze ‘nee’ kunnen zeggen. Ze zijn baas over eigen buik en dat zullen we weten ook. Achteraf gezien was dit nog het kleinste obstakel bij ons thuis. Het blijft een kwestie van er soepel mee omgaan, niet teveel aandacht aan geven, zelf lekker dooreten en de wetenschap dat ze vanzelf wel honger krijgen en maar weer eens de lepel ter hand nemen. Nee, deze fase is wel door te komen. Wat lastiger is, is wat er na komt, want ze zijn dan inmiddels ruim twee jaar oud en hebben door dat ze niet alles even lekker vinden en alles wat nieuw is wordt argwanend bekeken. Je begint aan jezelf te twijfelen. Kook jij nou echt zo vies? Of zijn je kinderen buitengewoon moeilijk? Menig boek of tijdschrift speldt ons tenslotte op de mouw dat andere kinderen wél juichend aanschuiven voor hun ijsbergsla, hamburgers met hele asperges erop gedrapeerd, geroosterde makreel (met oogjes en graat) of halve geroosterde bieten met tzatziki, maar echt, het is niet waar. Ik acht de kans klein dat één van mijn kleuters er ook maar aan ruikt. Het idee dat peuters en kleuters moeiteloos met de gewone pot mee kunnen eten klopt niet. Tenminste, niet als die makreel met Waldorf salade de standaard is.

·         Al dat weigeren heeft ermee te maken dat voor kinderen alles nog nieuw is en ze zijn wantrouwig tegenover al die vreemde smaken. Het is misschien wel hetzelfde als dat je als Hollander opeens in China zou staan en al bij je ontbijt allerlei onbekende gerechten krijgt geserveerd, die je niet herkent. Ze zien er raar uit, ruiken anders, je weet niet wat er in zit, en het heeft structuren die je niet gewend bent. Zou je dan ook niet kijken of er nergens een vertrouwde boterham met pindakaas te vinden is? Zou je ook niet wantrouwig aan elk bord ruiken om te zien of het wel echt eetbaar is? Zo moet het ook voor jonge kinderen zijn als jij weer met een nieuwe creatie aan tafel verschijnt. Daarom is het steekwoord dat dit hele verhaal en alle tips verbindt: veiligheid. Zorg dat het eten aan tafel een veilig gevoel geeft, met gerechten die waarschijnlijk steeds iets anders zijn, maar toch een vertrouwde basis hebben. Stamppot, pasta of risotto kennen ze bijvoorbeeld; daarbinnen kan je best variëren. Zorg ook dat het gezellig is aan tafel, met een vriendelijke sfeer en dat ze niet gestraft worden voor niet eten. Zeker niet als het een nieuw gerecht of een nieuwe groente betreft. Stap er positief in en haal je schouders op als ze niet eten. Dat klinkt erg gemakkelijk, maar dat is het niet en in de praktijk komen ze er bij ons toch ook weer niet zó soepel vanaf. Vandaar het volgende punt:

·         Er zijn heel wat theorieën over hoe je om moet gaan met niet etende kinderen. De heersende norm staat loodrecht tegenover de tactiek van de vorige generatie. Waar je vroeger bleef zitten tot je bord leeg was, en waarbij je kon eten wat de pot schafte, wordt er nu aanbevolen om het kind vooral niets op te dwingen en een toetje is gewoon toegestaan als er niets van het hoofdgerecht is gegeten. Het idee is dat de sfeer aan tafel aangenaam is en dat het kind zelf wel weet wanneer het iets wil eten. Het ontzeggen van een toetje zou het hoofdgerecht bestempelen als een negatief iets. Blijkbaar is dat zo vies, dat het opeten ervan moet worden beloond met een dessert. Maar dat klinkt wel erg kort door de bocht, want hoe werkt dat dan in de praktijk? Zou je je kind ook niet mogen aansporen? Dat lijkt mij toch wel. Onze kinderen zouden een loopje met ons nemen als we helemaal niets zouden zeggen over hun bord. Wij kiezen daarom voor de gulden middenweg, maar de kinderen krijgen elk een andere aanpak, want ze hebben ieder een eigen karakter:

o    Onze oudste (5) is ronduit makkelijk, schuift zonder vragen bijna alles naar binnen en schept steevast nog eens op. Als hij een keer iets niet wil eten, heeft hij gewoon geen honger, of hij vindt het echt niet lekker. Hij komt op andere dagen niets tekort, dus hij mag die enkele keer best zijn eten niet opeten en er volgt ook gewoon een toetje. Hij zal overigens nooit in de keuken langskomen om iets los te proeven en wantrouwt alles dat er raar uitziet, zoals paars eten (bietenstamppot) of mosselen. Rijst vindt hij ook vies, tenzij het vochtig is, zoals bij risotto. Af en toe probeer ik iets met de groenten die hij niet lust (vooral sperziebonen).

o    Onze middelste (bijna 4 jaar en de oudste van een tweeling) is ook beslist een soepele eter te noemen en is al snel te lijmen met geraspte kaas. Maar haar probleem is juist weer dat ze zo onnoemelijk traag eet, dat we haar elke maaltijd weer voortdurend moeten aansporen tot eten. Maar we zijn redelijk meegaand; tenslotte proeft ze alles en lust veel.

o    Dan ons meest curieuze kind, de jongste (4). Ze eet werkelijk alles, proeft alles, komt voortdurend in de keuken snoepen van wat er klaar staat voor de pan, eet chilinootjes, stilton, hete rendang, sla, mosselen, alle vis, balsamicoazijn uit de fles, en de gekste structuren. Maar… alleen als het niet op tafel staat. Zodra ze op haar stoel moet zitten achter een bord, wil ze niets meer. Het lijkt gewoon ‘de leeftijd’ te zijn, hoewel ze wel wat hardnekkig blijft hangen in het ‘nee’ zeggen. Deze dame houden we dus wel strak en ze krijgt beslist geen toetje zonder een substantieel deel van haar eten op te hebben gegeten, want ze speelt gewoon spelletjes.

Het bord leeg eten hoeft dus niet, maar wij moeten wel het idee hebben dat ze het serieus hebben geprobeerd. En ze moeten het allemaal op zijn minst geproefd hebben en graag meer dan één hap. Ruzie over het eten is er niet, maar reken maar dat we herhaaldelijk aandringen of ze nog een hapje nemen. Als ze echt niet willen is dat snel duidelijk en dan laten we het erbij. Maar zonder twijfel werkt dit in elk huishouden weer anders. Er zijn vast kinderen die het beste eten zonder dat er iemand commentaar op levert.

 

·         Maar als ze niets eten, dan krijgen ze toch honger? Ja, soms wel. En in het beste geval geef je daar niet aan toe, zodat ze vanzelf leren dat het verstandig is om toch maar wat te eten wanneer het er staat. Maar dat is ook makkelijker gezegd dan gedaan. Als je kind halverwege de avond uit bed komt met de bekentenis dat het honger heeft, en ‘pijn in mijn buikje’, dan moet je wel erg streng zijn om ze weer terug naar bed te sturen. Ik geef ze dan een droge cracker of desnoods een boterham, maar beslist iets dat saai is. Geef ze nooit chips of koek als snelle vuller. Ook niet van die zogenaamd gezonde ontbijtkoek, want dat maakt het al snel lonend om het avondeten te laten staan. Een bekertje water of melk als drinken volstaat dan ook. Een stroopwafel met chocolademelk is een slecht idee. En het opgewarmde restant van de avondmaaltijd is ook niet zo vriendelijk…

Die nieuwe soepele adviezen die men tegenwoordig geeft kloppen niet helemaal. Het meeste klinkt heel aannemelijk: gewoon met de pot mee-eten, niet straffen voor niet eten, niet belonen of omkopen voor wel eten, laat ze kiezen uit meerdere opties, ze hoeven niets te eten, want bij de volgende maaltijd halen ze het wel weer in. Maar deze adviezen gaan aan een belangrijk feit voorbij, namelijk dat wij groente normaal gesproken tijdens de avondmaaltijd eten. Dus als die maaltijd steevast in de prullenbak verdwijnt, beginnen ouders zich zorgen te maken. Want er wordt bij de volgende maaltijd geen groente ingehaald. En er zijn kinderen bij die het wekenlang volhouden op een gehaktbal en een bakje vla per avondmaaltijd. Langer in ieder geval dan dat hun ouders dat trekken. Bovendien gaan de kinderen direct daarna een lange nacht in, op een lege maag. Dat gaat gewoon niet… Alle lieve bedoelingen ten spijt, maar je wilt gewoon dat je kind ’s avonds iets gezonds in zijn maag krijgt. Vandaar de middenweg waar ik het al over had: prima, je bent baas over eigen buik, maar ik wil dat je een paar happen proeft. En daarna krijgen ze een toetje. 

    

·         Onthoud dat hun ‘nee zeggen’ ook normaal is. Een moeilijke fase hoort er gewoon bij. Alles moet geleerd worden en daar hoort ‘nee zeggen’ ook bij.  

·         Probeer zo consequent mogelijk te zijn; er mag best worden gesnoept, maar zodra ze bij de werkelijk afzichtelijke zaken komen, zoals geperste figuurtjesworst en smeltkaas in de vorm van een staafje, of elke andere voeding die zo bewerkt is, dat er niets meer van het originele basisproduct in te herkennen is, kunt u beter uw spreekwoordelijke poot stijf houden. Dit zijn de producten die een goede smaak verpesten. Blijf zoveel mogelijk weg van eten uit een fabriek en maak zoveel mogelijk zelf en dan heb ik het vooral over het avondeten. Nagenoeg alles is lekkerder als je het zelf maakt en het is werkelijk een fluitje van een cent om zelf pannenkoeken te bakken, satésaus te maken of een tomatensaus te koken. Al die pakken en potten heb je niet nodig en met iets meer tijdsinvestering verbeter je de kwaliteit van de maaltijden aanzienlijk. Alles begint met smaak.

·         Smaak ontwikkelt zich over de jaren heen. Ik moest zelf als kind letterlijk kokhalzen van bloemkool, maar dat is allang over. Ik ben er overheen gegroeid. Feit is dat herhaaldelijk proeven op een gegeven moment tot herkenning leidt. Waar het de eerste en tweede keer nog onbekend en vies lijkt, snappen ze na tien keer hoe de smaak in elkaar steekt. De vreemde groente is niet vreemd meer en zal eerder worden geaccepteerd. Wissel ook met bereidingen; stoof het de ene keer, roer het de volgende keer door een risotto en maak er de derde keer een hartige taart van. En houd vooral vol.

Naar de culi-school

Er zijn, heus waar, gezinnen met oprechte foodies als ouders, waar de kinderen halsstarrig niets anders eten dan appelmoes uit de fabriek en spinazie-deelblokjes a la crème. Dat ligt niet aan de ouders, want die koken met de beste bedoelingen de mooiste appelcompotes met vanille uit Madagaskar en ze wokken het liefste een bundeltje wilde spinazie - zelf gesneden uit eigen tuin uiteraard. Kortom, ze bieden het beste en het lekkerste aan. En toch weigeren die kinderen alles. Het rare is dat in mijn eigen huishouden wél veel wordt gegeten. Wat hebben wij dat zij niet hebben? Waarschijnlijk is dat gewoon geluk. Goede eters heb je in gezinnen met zeer goede keukens en je hebt ze in huishoudens met bedroevend slechte keukens. Voor een gedeelte heb je er gewoon geen invloed op en stuit je met al je pogingen voortdurend je neus. Het kind wil niet. En als het erg vasthoudend is, zal de strijd lang duren. Totdat ze twintig zijn en opeens komt al die culinaire opvoeding er in één keer uit. De dan jonge student kweekt plotseling zeldzame tomaten en rode snijbiet op zijn balkon op driehoog, komt bij jou de kookboeken uit de kast plunderen, en ze halen hun neus op voor de inferieure diepvrieslasagne die kamergenoten wel voor een prikkie in de supermarkt halen. Kortom, het komt meestal wel goed als je er veel energie in stak. Maar in de tussentijd is het ploeteren. Het ligt gedeeltelijk aan het karakter van het kind, maar tegelijkertijd geldt ook dat als je niet een grote diversiteit aanbiedt, het in ieder geval nooit wat wordt met de culinaire opvoeding. Een kind dat wordt opgevoed met kant-en-klaarmaaltijden, staat misschien te boek als ‘goede eter’, maar wie het achteraf aan verse groente wil proberen te wennen zal er een zware taak aan hebben. Laat kinderen dus zo spoedig mogelijk mee-eten met de rest van het gezin. Heel jonge kinderen staan meestal nog wel open voor nieuwe smaken. Grijp dan je kans en laat ze zo veel mogelijk proeven. Daarna volgt misschien een lastiger periode welke een hoogtepunt bereikt rond de tijd dat ze op de kleuterschool zitten. En uiteindelijk zal je effect zien van al je harde werk.

·         Naast proeven scheelt het ook veel als kinderen weten wat ze eten en hoe het eruit zag voordat het de pan inging. Neem kinderen mee naar de supermarkt en laat ze zelf ook wat boodschappen pakken. Laat ze zien wat er te koop is, laat ze groente in een zakje doen, of besluit ter plekke met hen welke groente er vanavond op het menu staat. Een (boeren)markt is ook een fantastische plek om samen inkopen te doen.

•  Laat geen moment onbenut om ze te laten zien waar hun eten vandaan komt. Fiets je langs akkers, wijs ze dan op wat er groeit. Laat ze appels plukken in een boomgaard. Kweek wat groente in de tuin of op het balkon en laat ze dat plukken. Op het kleinste plekje kan je een plant neerzetten en het oogsten van je eigen aardappels of bietjes is fantastisch. Tomaten zijn vrij makkelijk en sperziebonen groeien vooral de hoogte in, dus ze nemen niet teveel ruimte in. En reken maar dat de kinderen eerder geneigd zijn om de boontjes te eten die ze zelf hebben verzorgd en geplukt, dan de bonen die vanuit de supermarkt op hun bord belandden.

       

De meeste kinderen vinden het heerlijk om mee te helpen in de keuken en je kunt ze zo ook goed betrekken bij het avondeten bereiden. Bij ons waren ze nooit zo dol op doperwten, totdat ze een stapel verse doperwtpeulen van de markt mochten doppen. Ze hadden elk een eigen bakje gedopt, en in de pan risotto die ik uiteindelijk op tafel zette had ik uiteraard ook het eten in vakjes verdeeld, alsof ik ‘hun’ erwten apart had bereid. Ze vonden het fantastisch en hebben smakelijk zitten eten. Tuinbonen zijn ook gewoon mooi: die groene, gladde bonen verstopt in zo’n donzige binnenkant zijn een echte ontdekking. Maar een cake of koekjes bakken is natuurlijk ook leuk, en er kan altijd ook nog in de pan worden geroerd.

In de keuken

Behalve puur geluk hebben we nog een troef in handen en dat is dat de meeste kinderen wel degelijk gevoelig zijn voor goede smaak, het volgen van jullie voorbeeld, en kennis om slechte van goede kwaliteit te onderscheiden. Dus gefeliciteerd met de kleine lekkerbek die open staat voor nieuwe smaken, maar er valt nog genoeg te doen met de weigeraars. Het idee is simpel: zolang kinderen nog klein zijn, zal je de groente moeten verkleinen. Heel erg verkleinen. Zeg maar raspen, prakken en snipperen. De smaak behoudt je, maar het gezeur aan tafel dat er een reepje bleekselderij in het prakje zit ben je kwijt, en er zijn vast nog voldoende momenten over waarop je het kind wel een gegrilde asperge kan aanbieden. En misschien word je dan nog prettig verrast ook.

Daarnaast willen de meeste kinderen een lekker, ongecompliceerd prakje: een stamppotje, een smeuïge risotto, pasta, een gevulde pannenkoek. Meestal eenpansgerechten, want een husseltje wordt gewaardeerd. Maar dubbel koken wil je niet en als het even kan eet je zelf ook graag lekker, want elke avond een suffe pasta met een pot kant-en-klare tomatensaus en een blik doperwtjes en worteltjes gaat vervelen (als het de eerste keer al te eten was). Valt dat te combineren? Natuurlijk wel. Het is een misvatting dat het gemiddelde kind niet van uitgesproken smaken houdt. Ze hebben allemaal problemen met chilipepers, maar ondertussen snoepen ze de loeihete wasabinootjes onder je handen vandaan, en als je even niet oplet lepelen ze met een stuk stokbrood de schaal zelfgemaakte knoflooksaus leeg, die je voor de visite had neergezet, en die genoeg rauwe knoflook bevatte om drie dagen van school te worden verbannen. Bovendien wachten ouders in India vast niet tot hun kinderen achttien zijn voordat ze hun eerste curry krijgen voorgeschoteld. Nee, dan die van ons: we vroegen ons wel eens af of het op de crèche werd gewaardeerd dat de 1-jarige met een knoflooklucht om zich heen werd afgeleverd. Ja, ik ben zuinig met sambal, maar verse kruiden, milde specerijen en (rauwe) knoflook worden niet geschuwd en de kinderen weten gewoon niet beter. Wat ze wel kennen is: SMAAK. In hoofdletters. En weet je wat je dan krijgt? Kinderen die de diepvriespizza uit de supermarkt, die je in een extreem luie bui hebt gehaald, niet lusten, zoals bij ons. Je haalt je dus wel wat op de hals… Onze kinderen hebben trouwens best hun voorkeuren en eigenaardigheden. Toen ik nog geen kinderen had, vroeg ik me bijvoorbeeld af waarom er op sommige pakken vla zo duidelijk ZONDER STUKJES! stond. Bespottelijk vond ik het. Maar inmiddels weet ik waarom dat is. Net als alle andere ouders blijkbaar.

·         Verstop groente. Er zijn veel mensen die vinden dat dit niet correct is omdat je het kind niet de echte smaak van groente laat proeven, maar er zijn maar weinig kleine kinderen die zonder mokken iedere groente in de pure vorm opeten. Als wij gebakken aardappels eten, zullen ze beslist niet het handje gekookte sperziebonen ernaast opeten. Dat moet door een portie risotto worden geroerd. En het liefste ook nog behoorlijk fijngehakt. En als het nog fijner moet zijn, zeg maar onherkenbaar vermaald, wie kan het dan wat schelen als een notoir slechte eter dat toch lekker opeet. Nu weten ze misschien niet beter, maar zie het als stap 1. Voor alles is een tijd. De smaak van de groente zit er echt wel bij en stap 2 (met wat uitdagender gerechten) komt wel weer als ze ouder zijn. Er zijn maar weinig kinderen die in hun derde levensjaar met smaak kale asperges eten, mosselen uit hun schelpen wippen, en eerst de tuinbonen uit hun rijst snoepen, om daarna pas de rest op te lepelen. Het ligt echt niet aan u.

·         Voor werkende ouders is een keukenmachine een redder in nood. Vooral voor het hakken van groente bespaart het veel tijd. Laat hem ook vooral op een handige plek staan en stop hem niet weg in een keukenkastje, waar het nooit meer uitkomt. Als er geen plek op het aanrecht is, zijn er behalve grote apparaten, die mengkommen combineren met blenders en juicers, ook tal van kleinere hakmolentjes beschikbaar, die handig kunnen zijn voor kleine porties groente snijden, maar vooral ideaal zijn voor het maken van pesto’s.

·         Doordeweeks draait alles bij drukke ouders om planning, invriezen en vooruit koken. Wie aan het einde van elke dag nog een supermarkt in moet rennen, maakt misschien niet de juiste keuzes en is eerder geneigd om voor iets kant-en-klaars te kiezen. Maak gewoon een planning voor alle werkdagen, en zorg dat de ingrediënten in huis zijn, of klaar liggen in de vriezer. Er zijn tal van sauzen die als basis kunnen dienen voor allerlei bereidingen en wie deze zo uit de voorraad kan pakken, of de avond ervoor vanuit de vriezer in de koelkast legt, maakt binnen een mum van tijd een goede maaltijd klaar.

·         Neem de tijd om te koken. Als het niet op de dag zelf is, zorg dan dat je in het weekend de basis hebt klaargemaakt. Het komt hier vrij vaak voor dat ik alleen met de kinderen thuis ben en dan komt het er op aan dat ik binnen tien of vijftien minuten iets op tafel zet. Ik heb wel een paar snelle gerechten paraat (bijna allemaal met pasta), maar de echt gewaardeerde recepten hebben meer tijd nodig en zijn van tevoren voorbereid, zodat ik alleen nog wat groente moet koken of bakken.

Aan tafel!

Tenslotte nog enkele praktische adviezen voor aan tafel:

·         Geef ze natuurlijk het juiste voorbeeld. Als jij met smaak eet, en dat ook laat weten, dan zijn zij ook eerder geïnteresseerd. Eet daarom ook altijd samen. In veel gezinnen krijgen de kinderen eerst te eten, waarna de ouders zelf in alle rust eten als de kinderen op bed liggen. Maar het is voor kinderen helemaal niet gezellig om alleen te eten en ze zien ook niet wat jij allemaal eet.

·         Heel soms kook ik toch dubbel. De kinderen krijgen iets makkelijks, terwijl wij een salade of curry eten. Maar meestal branden ze van nieuwsgierigheid om te weten wat wij eten, en als ze vervolgens te horen krijgen dat het ‘grote mensen’-eten is en niet voor hen, dan kan je er donder op zeggen dat ze het willen proeven en hun eigen pannenkoek niet meer willen. Wat niet mag is interessant!

·         Laat ze hongerig aan tafel gaan. Een inkoppertje misschien, maar honger maakt rauwe bonen zoet. Zorg voor duidelijke maaltijden en vaste tussendoortjes. Geef 2 tot 3 uur voor de avondmaaltijd niets meer om te eten. Wees ook zuinig met zoete drankjes, inclusief fruitsappen, want dat vult behoorlijk.

·         Laat ze vanaf een jaar of drie eens zelf opscheppen uit de pan, zodat ze zelf bepalen wat en hoeveel er op hun bord komt. Ze vinden de verantwoordelijkheid vast enorm interessant. Laat het idee dat het een bende wordt aan tafel even los…

·         Eet op tijd. Kinderen zijn moe aan het einde van de dag en gaan dwars liggen. Plan de avondmaaltijd niet te laat in, zodat het zeuruurtje niet samenvalt met het eten. Probeer er ook regelmaat in te houden door elke dag rond hetzelfde tijdstip te eten.

·         Zijn ze lekker aan het spelen terwijl je kookt? Kondig het eten dan vijf minuten van tevoren aan, zodat ze weten wat er volgt en ze niet tegen hun zin uit hun spel worden gehaald.

·         Geef ze kleine porties; veel minder dan je denkt dat ze nodig hebben. Niet alleen hebben ze nog maar kleine maagjes, maar je kunt ook beter een tweede keer opscheppen als ze het lekker vinden. “Wat? Wil je nog meer? Zo hé, wat ben jij al groot!” En wat zullen ze beretrots zijn wanneer ze hun bord leegeten en jij daar duidelijk heel blij mee bent. Wij doen regelmatig een applausronde (“én een applausje voor jezelf!”) voor lege bordjes en stuk voor stuk stralen ze er bij. Prijs ze ook als ze iets nieuws proeven. “Wat goed dat je dat wilt proeven!”

·         Maak het niet te moeilijk aan tafel. Een diep bord is makkelijker om van te eten dan een plat bord waar je alles zo vanaf kan schuiven. Eten ze beter met een vork of een lepel? Eindigt het gebruik van mes en vork in eindeloos gerommel met hapjes maken? Laat ze rustig aanmodderen op momenten dat het kan, maar geef ze gewoon een lepel wanneer je problemen voorziet met het eten. En ook al wil je liever niet dat ze met hun handen eten, als ze zo wel smakelijk zitten te eten, kijk dan even de andere kant uit. Ze zijn nog maar klein; alles op zijn tijd.

·         Als iedereen aan tafel eet, en dus niet voor de televisie, maak je beter contact, zien de kinderen beter wat jij doet, en kan je het gezelliger maken door de dag even door te nemen. Een uitzondering geldt voor noodgevallen! Als er echt gegeten moet worden, omdat ze ziek zijn geweest of ronduit slecht eten, kan de hypnotiserende werking van de televisie uitkomst bieden. Veel, heel erg veel, wordt gedachteloos opgegeten voor de televisie. Zelfs erg gezonde dingen. Dat is ook precies de reden waarom het een slecht idee is voor iedere dag – je hebt geen feeling meer met wat je eet.

·         Aan tafel eet je, dus speelgoed hoort daar niet bij, omdat het de aandacht van het eten afleidt. Maar geef ze het goede voorbeeld; een krant of smartphone horen er ook niet bij!

·         Vreemde ogen dwingen – leen ze voor het avondeten eens uit aan de buren, ouders van vriendjes of oma en opa. Meestal eten ze anders, vlotter en meer. Tja, ik vond vroeger de lasagne bij een vriendinnetje ook veel lekkerder dan thuis. Er is niets nieuws onder de zon…

Zijn er heel erg moeilijke eters bij? Ik heb een aantal recepten paraat voor de moeilijkste momenten, waar stiekem veel groente in kan worden weggewerkt:

Pasta met bloemkool en camembertsaus - supersnel voor de kaasliefhebber
Cottage pie met bloemkoolstamppot - klassieker in ons huishouden
Spaanse cottage pie - geweldig om allerlei groente in weg te werken
Lasagne met spinazie en champignons - nog een klassieker. Dit vinden ze altijd lekker.
Pasta met ricotta en knoflookspinazie - beetje pittig, maar met voldoende zachte smaken erbij.
Risotto met tuinbonen - deze heeft wat uitleg nodig: mijn kinderen vinden het ‘supercool’ om de bonen dubbel te doppen op hun bord. Die zijn bij alle drie het eerste op. Het proberen waard, toch?
Risotto met spinazie en gorgonzola - comfort food...
Risotto met gekarameliseerde wortel
Preikoekjes met spek en gruyere - het blijven immers pannenkoekjes?
Maiskoekjes 
Colcannonkoekjes met stilton en bacon - stamppot met een korstje erop gebakken; altijd goed.
Flensjes met broccoli-gorgonzolavulling - werd zelfs de volgende dag koud door de kinderen gegeten!
Wortelstoemp - stamppot met een diploma; het heeft net even wat meer aandacht gehad.
Pompoensoep - fluweel in een kom.

En kijk anders even in de receptenindex. Vooral de hoofdgerechten zijn bijna allemaal bedoeld om met kinderen te eten. 

Heb je het helemaal tot hier gered en vond je het een nuttig artikel? Deel hem dan alsjeblieft! :)