Zelfgemaakte rozenbotteljam

Zullen we even eerlijk zijn...? 

Rozenbottels schoonmaken is monnikenwerk en het heeft een lage opbrengst. Voor dit recept startte ik met 600 gram bottels en ik hield er 400 gram jam aan over (= 1 pot). Elke rozenbottel moet worden doorgesneden en de pitjes moeten eruit worden gepulkt. De kinderen kan je er niet voor inzetten, want die zullen na 3 bottels klagen over jeukende armen en handen en dat klopt: het ‘hooi’ tussen de pitten irriteert inderdaad. Lees je nu nog steeds? Nog steeds interesse? Mooi, zo doe je het:

Rozenbottels pluk je vanaf half september. Kies gave, rode, rijpe rozenbottels, maar ze moeten niet te zacht zijn; die zijn niet gemakkelijk schoon te maken. Je maakt er trouwens, behalve jam, ook zelfgemaakte roosvicee mee (recept staat in de link). Je hebt de bottels van de hondsroos nodig (foto onder), de egelantier of de bottelroos (dat zijn die plompe, ronde bottels die je veel in plantsoenen ziet). 

Rozenbotteljam

recept voor 400 ml jam:

600 g nog niet schoongemaakte rozenbottels (van de hondsroos, egelantier of bottelroos)

150 g suiker

sap van 3 mandarijnen of 1 sinaasappel

eventueel sap van 1 citroen

1 tl kaneelpoeder

150 g geleisuiker

verder nodig: schone, glazen potjes  (schoonmaken met soda of gewoon mee laten draaien in de vaatwasser!)

Was de rozenbottels, haal de steeltjes eraf en snijd ze doormidden. Verwijder de pitjes met een mesje of gewoon met je vingers. Het hooi tussen de pitjes kan irriteren, maar het kan geen kwaad. Was de bottels daarna weer om het hooi eraf te spoelen. Doe de rozenbottels in een pan, bedek ze met de suiker en laat dit een nacht afgedekt staan.

Voeg de volgende dag 75 ml water toe en breng het aan de kook. Voeg dan ook het mandarijnen- of sinaasappelsap toe en laat alles, onder af en toe roeren, met het deksel erop, 15 minuten sudderen. Doe het citroensap met de kaneel en de geleisuiker bij de bottels. Laat het geheel nog eens 5 minuten sudderen. Blender dan alles kort voor een hogere opbrengst en druk de massa daarna boven een pan door een zeef en breng de jam opnieuw aan de kook. Wat in de zeef overblijft wordt weggegooid. Giet of schep de jam vervolgens heet in de schone potjes, sluit deze goed af en laat ondersteboven afkoelen.

Indonesische gehaktballetjes

Ik moet nu opeens denken aan een oud tijdschrift dat ik bewaar. Erg oud hoor, zeker uit de jaren ’70. De huisvrouw wordt erin aangeraden om eens lekker te variëren met haar gehaktballen. Zo kan ze er banaan doorheen doen, en perzik, en champignonschijfjes uit blik, etc… Zeer jaren 70. Nee, dan kan je beter dit doen. Indonesische balletjes zijn dit, vol met ketjap, uitjes en sambal. Zoet en pittig dus, omhuld door een zoutige saus:

Indonesische gehaktballetjes

recept voor 4 personen

500 gram half om half gehakt (of rundergehakt)

1 grote teen knoflook, zeer fijn gehakt samen met een kleine tl zout

3 eetlepels ketjap manis

sambal oelek naar smaak

1 ei (M)

2 afgestreken el maïzena

1 tl komijnpoeder
1 tl korianderpoeder

50 gr gefrituurde uitjes (kant-en-klaar)

zwarte peper naar smaak (extra zout heb je niet nodig – de saus is ook behoorlijk zout)

olie om in te bakken

saus:

100 ml ketjap manis

4 el oestersaus

2 tl sambal oelek

1 el bruine suiker

scheutje witte wijnazijn

Nou ja, de ballen zijn weer eens simpel: alles mengen en balletjes draaien, zo groot of klein als je wilt. Bak ze in wat olie en wanneer ze gaar en bruin zijn, schep je het vet uit de pan. Het vet gooi je weg.

Meng de ingrediënten voor de saus en giet het bij de balletjes in de pan. Laat het sudderen tot de saus de gewenste dikte heeft.

Je kunt het ook prima allemaal voorbereiden. Laat in dat geval de saus niet te ver indikken in de pan. Hevel ballen en saus over naar een ovenschaal welke je later opwarmt in de oven.

  

Rajma masala – curry van kidneybonen – met luchtig, gekruid brood

Je zou bij de Indiase keuken misschien niet zo snel aan kidneybonen denken, maar toch is dit een ontzettend bekend en populair gerecht in het Noorden van India. Het komt om precies te zijn uit Punjab. En ik kan het niet anders omschrijven dan dat het een soort vegetarische chili con carne is, maar dan op zijn Indiaas bereid.

Ik maakte er een brood bij dat niet authentiek is, want het is meer een Italiaanse foccacia met Indiase smaakmakers. Op een of andere manier zag ik zo'n fluffy brood voor me in plaats van de standaard Indiase platbroden. Het recept volgt hieronder. Maar er kan natuurlijk ook gewoon rijst of platbrood bij. De gekruide, platte thepla passen er ook goed bij.

Rajma masala – curry van kidneybonen – met luchtig, gekruid brood

bron: Sailus Food 

kan veganistisch worden gemaakt door de ghee te vervangen met olie

nb. ik gebruik grote theelepels van 5 ml

1 el olie

2 el ghee

1 (vers) laurierblad

1 tl komijnzaad

snuf asafoetida (zie dit blog voor meer uitleg)

1 grote ui (150 gr), zo fijn mogelijk gesnipperd

2 cm gember + 2 tenen knoflook - samen zeer fijngehakt

½ tl kurkuma

1 tl chilipoeder (of minder naar smaak)

1 opgehoopte el korianderpoeder

½ tl komijnpoeder

zout naar smaak

1 blik tomaatstukjes (400 gr)

2 blikken rode kidneybonen, uitlekgewicht 250 gr per blik

1 tl garam masala

verse koriander voor de garnering

Verhit de ghee en de olie in een pan. Voeg de komijnzaadjes en laurierblad toe en laat dit een halve minuut bakken. Doe de asafoetida erbij, samen met de uien, en fruit het tot het bruin wordt. Voeg dan ook de gember, knoflook toe en laat het even bakken. Tenslotte ook alle specerijen en zout toevoegen. Schep het goed door en giet de tomaatstukjes erbij. Laat dit inkoken tot het meeste vocht is verdampt.

Voeg 1 blik uitgelekte bonen toe, samen met een half blik water. Kook het 5 minuten door. Stamp de bonen van het tweede blik plat en voeg het ook toe aan de pan. Voeg waar nodig nog wat water toe om een dikke saus te maken. Laat het nog eens 5 minuten doorkoken. Voeg tenslotte de garam masala toe. Voeg nu nog eens water toe om een dikke (chili con carne-achtige saus) saus te maken. Serveren met de verse koriander.

Voor het gekruide brood deed ik het volgende:

Maak een brooddeeg van:

600 gr broodmeel (liever geen bloem, want dat is minder geschikt voor brood vanwege het lagere glutengehalte)

1 zakje gedroogde gist (7 gr)

40 ml olie

40 gr verse koriander met steeltjes, fijn gehakt

100 gr dikke yoghurt (zoals Griekse yoghurt)

4 tenen knoflook, gesnipperd

4 cm verse gember, gesnipperd

2 tl zout

2 tl chilipoeder

2 tl kurkuma

2 tl korianderpoeder

lauw water, zoveel als nodig is om een soepel brooddeeg te kneden

Laat dit een half uur rijzen op een warme plek. Leg dan een vel bakpapier op een bakplaat, druk het deeg erop uit tot een dikke lap van 20 x 30 cm en bedruppel het met wat extra olie. Laat het afgedekt nog eens minimaal een uur (maar langer als dat nodig is!) rijzen tot het is verdubbeld in dikte. Bak het brood in een voorverwarmde oven gaar en bruin. Dat zal ongeveer 30 minuten duren.

Yvette’s vega andijvie-kerriestamppot met komijnekaas en piccalilly

“Dus het is eigenlijk andeiviestamppot, met een korte ei?” vroeg Meneer toen hij de blokjes gekookt ei in zijn stamppot vond. Hij vond het zelf een erg geslaagd grapje. “Had Yvette dat zelf nog niet bedacht dan?” wilde hij weten. Nee, zo ludiek is Yvette van Boven blijkbaar niet. “Nou, koken kan ze wel hoor,” besloot hij zijn betoog. En dat is waar. Deze stamppot verdween als sneeuw voor de zon in alle snaveltjes en daarmee is het een goede reden om vaker andijvie te eten, want dat gebeurt hier te weinig!

Yvette’s vega andijvie-kerriestamppot met komijnekaas en piccalilly

bron: magazine Libelle – recept van Yvette van Boven

recept voor 3 personen, of 2 grote en 2 a 3 kleine mensen

nb. Yvette schreef het recept voor 4 personen en ik heb het een beetje aangepast. Niet alleen de hoeveelheden zijn aangepast naar ons gezin, maar ik gebruikte ook iets meer kerrie en meer gekookt ei!

1,2 kg kruimige aardappels, geschild gewicht en in stukken gesneden

60 gr roomboter

ruime scheut melk

snuf nootmuskaat

1 opgehoopte tl (grote tl van 5 ml) kerriepoeder

zout (en peper als je dat wilt)

3 hardgekookte eieren, in stukjes

150 gr komijnekaas, in blokjes

300 a 400 gr andijvie, gewassen en fijn gesneden

2 beschuiten of gewoon paneermeel

piccalilly voor erbij

Verwarm de oven voor op 200 graden (180 graden hetelucht).

Kook de aardappels in gezouten water gaar. Giet ze af en stamp ze fijn. Zet de pan op laag vuur. Doe de helft van de boter erbij en een royale scheut melk. Laat de melk even wat opwarmen en stamp het daarna tot een mooie puree. Breng de puree op smaak met de kerrie, een snuf nootmuskaat, zout en eventueel peper. Doe er de blokjes ei, komijnekaas en andijvie bij en schep alles om. Doe de stamppot in een ovenschaal (of zoals Yvette deed in individuele ovenschaaltjes) en verkruimel de beschuiten erboven (of bestrooi met paneermeel). Verdeel de andere helft van de boter erover en zorg dat overal wat ligt, want anders krijg je geen mooi bruin korstje… Zet de schaal nog 20 tot 30 minuten in de oven om door te warmen. Voor een goudbruin korstje zet ik de laatste 5 minuten de heteluchtstand aan. Dat werkt toch beter voor dat soort dingen. Serveer het daarna met een lekkere schep piccalilly.

Zes jaar Eerst Koken & Louisa’s cake (cake met ricotta en citroen)

En..... we zijn al weer zes jaar verder! Vandaag vier ik mijn blogverjaardag maar weer eens. Met taart natuurlijk. Eentje die je beslist eens moet maken.

Deze cake is razend populair op de Amerikaanse food website Food 52 en kreeg zoveel lovend commentaar van hun lezers dat ik besloot om de cake te maken toen Meneer Eerst Koken terug kwam van twee weken veldwerk. Het loont vaak om alle reacties op zo’n recept te lezen, want dan hoef je niet dezelfde fouten te maken. Zo bleek de baktijd in het originele recept veel te kort te zijn, waardoor je eerder een soort cheesecake krijgt. Maar het moet toch echt een normale cake worden, die overigens heel licht is en doet denken aan lente en high tea met dure theekopjes en de pinken in de lucht. Die appel proef je overigens niet terug in de cake. Die smelt er helemaal in weg, maar doet blijkbaar toch zinnig werk voor de structuur. De smaak moet het helemaal hebben van de citroen en het verzachtende van de ricotta.

Louisa’s cake (cake met ricotta en citroen)

nb. ik gebruik grote theelepels van 5 ml

125 gr roomboter op kamertemperatuur

225 gr suiker

150 gr ei, dat zijn er ongeveer 3 (M)

160 gr zelfrijzend bakmeel + 1 tl bakpoeder extra (of gebruik gewone bloem en een afgestreken eetlepel bakpoeder)

snuf zout

250 gr ricotta

rasp van een citroen (liefst biologisch)

1 grote appel, geschild en grof geraspt

poedersuiker voor het serveren

Verder nodig: een springvorm van ongeveer 20 cm. De cake op de foto is gemaakt met een vorm van 18 cm, maar ik zou de volgende keer uitwijken naar een iets grotere vorm, zodat de cake wat sneller bakt, omdat hij dan uiteraard wat lager wordt.

Verwarm de oven voor op 180 graden (of 170 graden voor een hetelucht-stand). Bekleed een springvorm met bakpapier (wanneer je het nat maakt en uitknijpt, kan je het goed vouwen in de vorm).

Meng de boter en suiker met een mixer tot het wit en luchtig wordt. Voeg daarna één voor één de eieren toe. Voeg dan ook de andere ingrediënten toe en meng het kort door elkaar.

Schep het beslag in de vorm en bak de cake gaar en bruin. Wanneer je er een satéprikker in steekt moet deze er weer schoon uitkomen. In de 18 cm vorm duurde dat bij mij 70 minuten. Een grotere vorm zal waarschijnlijk een iets kortere baktijd opleveren. Even erbij blijven dus. Wanneer de bovenkant te donker wordt kan je het afdekken met wat aluminiumfolie.

Tempeh rendang

Ingedikte kokosmelk, citroen en gember – man, daar blíjf je van snoepen uit de pan. Oh ja, en de kinderen vonden het ook erg lekker. Nu houden die toch al van tempeh, maar ik moet toegeven dat het er de eerste keer een beetje uitzag als hondenbrokken in bruine saus. Chappie rendang. Dat kwam vooral omdat ik er blokjes van had gemaakt. De foto boven was van de tweede keer, met plakjes tempeh. Dat ziet er een stuk beter uit en het is mooi iets nieuws voor bij de rijsttafel.

Maar nog even over tempeh... Ik had er vroeger ook nogal vooroordelen over. Het ziet er namelijk niet erg aantrekkelijk uit. Tempeh is een vaste plak van samengepakte, gefermenteerde sojaboontjes. Het is dus heel anders dan tofu. Tempeh is behoorlijk neutraal van smaak, maar heeft wel iets zurigs. Ook is het erg stevig en dat blijft het ook, zelfs na drie uur sudderen. 

Tempeh rendang

veganistisch recept voor 6 personen als bijgerecht
wij eten hier twee keer van en vriezen de helft in

1 flinke ui (zo’n 130 gr geschild), gesnipperd

2 grote tenen knoflook, gesnipperd

2 cm verse gember

1 cm verse laos (koop een heel stuk en vries de rest van de wortel gewoon in stukjes in!)

1 afgestreken tl kurkuma

2 tl sambal oelek (of meer naar smaak – dit is vrij mild)

1 liter kokosmelk (Gotan blijft favoriet van de supermarktmerken)

ongeveer 800 gr tempeh in dobbelsteentjes

1 laurierblad

1 stengel citroengras (gekneusd) of een paar verse limoenblaadjes (diepvries)

100 ml ketjap manis

zout naar smaak (pas aan het einde toevoegen)

Het is een kort recept: vermaal de ingredienten van ui tot en met sambal in een keukenmachine of vijzel het tot een grove pasta. Doe dit in een grote braadpan, samen met de rest van de ingredienten. Breng het aan de kook en laat het dan ZONDER DEKSEL pruttelen tot de kokosmelk bijna helemaal is ingedampt en er een dikke saus is overgebleven. Dat duurt dus wel minstens anderhalf tot twee uur, of nog langer bij erg laag vuur. Het ligt er ook aan hoe hard je het laat koken. Houd het vuur laag aan het einde; het brandt dan snel aan. Regelmatig omscheppen! Breng het uiteindelijk nog op smaak met zout (waarschijnlijk niet nodig) of meer sambal en serveer.

Kunnen we het even over de kerst hebben?

Nee, echt… Sommige dingen moet je plannen. Kersen op cognac bijvoorbeeld. Als je die nu even in een pot stopt, heb je er over drie maanden veel plezier van.

Je kunt er, zoals in het recept, kardemom en steranijs bij doen, en dat wordt lekker kruidig en winters, maar een gewoon kaneelstokje is vast ook lekker. Om straks zo op te slobberen, of om bij ijs te serveren. 

Kersen en specerijen, ingemaakt met cognac of rum

recept voor 2 grote jampotten of een middelgrote inmaakpot (bijna een liter in totaal)

500 gr kersen (uit de diepvries is nu het beste – AH heeft doosjes van 250 gram)

40 gr bruine basterdsuiker (of meer naar smaak voor de zoetekauw)

2 stuks steranijs

3 kruidnagels

5 kardemompeultjes

eventueel een scheutje vanille-extract of een zakje vanillesuiker

ongeveer 400 ml cognac, rum, of een andere sterke drank (met in ieder geval 40% alcohol) die je lekker vindt)

Simpel: doe alles in een pot en schud dit de eerste dagen af en toe even om, zodat de suiker oplost. En dan gewoon minimaal 3 maanden in het donker laten staan. Dat hoeft geen koelkast te zijn. Langer laten staan is nog beter. Volgens geduldige mensen is het na zeker een half jaar op zijn best.

Bloemkoolkoekjes uit de oven

Deze kleine koekjes waren erg verrassend. Het was net ‘fastfood’, maar dan toch behoorlijk gezond! Er gaan dan wel behoorlijk royale hoeveelheden kaas in, maar ook een hele bloemkool. En het smaakt, zoals dat wel vaker met bloemkool gaat, eigenlijk amper naar bloemkool. Wel naar lekker gebakken kaas. Een aanrader dus!

Ik zou er zelf graag nog een salade bij zien, maar als de kinderen alleen de koekjes eten, dan vind ik dat prima. Ze krijgen er tenslotte flink wat groente mee binnen.

Ze zijn gebaseerd op een recept van Uit Pauline’s keuken. Zij maakte ze met peterselie en bieslook. Ik denk dat kerriepoeder, in plaats van de Italiaanse kruiden, ook lekker is!

Bloemkoolkoekjes uit de oven

recept voor 2 grote en 2 a 3 kleine mensen

maakt 40 stuks – dat past op 2 grote bakplaten

700 gr bloemkool

4 eieren (M) (ik denk dat je met 3 grote (L) ook uitkomt)

200 gr geraspte Goudse, oude kaas

70 gr paneermeel

2 tenen knoflook, heel fijn gesnipperd

1 takje (10 cm) rozemarijn, de naaldjes heel fijngehakt

1 tl gedroogde tijm

1 tl oregano

klein handje gehakte verse basilicum (...of maak een eigen mix van kruiden)

1 volle tl scherpe mosterd

zout en peper

Verwarm de oven voor op 200 graden (hetelucht dit keer! Of desnoods 220 graden conventioneel).

Maal de bloemkoolroosjes fijn in een keukenmachine tot het de grootte van rijst heeft. Je kunt het ook heel fijn hakken met een mes natuurlijk.

Voeg de rest van de ingrediënten toe. Het moet een plakkerig ‘deeg’ worden, waar je balletjes van kan vormen, maar het moet niet nat zijn. Doe er eventueel extra paneermeel bij als het te nat is. Het moet zo droog zijn dat het maar net mogelijk is om er balletjes van te maken,
Druk de balletjes op de bakplaat (bekleed met bakpapier) plat tot koekjes van zo’n 4 a 5 cm breed en 1 cm dik. Als je ze dikker maakt, dan worden ze niet zo lekker krokant.

Bak de bloemkoolkoekjes in ongeveer 25 - 30 minuten bruin als op de foto. Even in de gaten houden, de kaas kan opeens snel gaan en verbranden.

Serveer ze met een saus naar keuze…

Polderpannenkoeken (gemaakt met koffie en spek of kaas)

Bij een bezoek aan het Nieuwe Landmuseum in Lelystad probeerden we de kinderen duidelijk te maken waarom ze droge voeten hebben in onze polder, terwijl ze op de bodem van de zee lopen. Ik geloof dat die boodschap redelijk overkwam, hoewel ik het museum niet kan aanraden. Het is gedateerd, rommelig en onoverzichtelijk. Je zou met gemak een museum kunnen vullen over de prehistorische periode van wat later de Flevopolder zou worden, en dan een 2^e museum over de plannen voor de drooglegging en de uiteindelijke uitvoering, en een 3^e museum over het pionieren in het nieuwe land en hoe alles tot stand is gekomen. En ergens in die drie musea kan je dan ook nog wel wat kwijt over de werking van droogpompen en de gemalen. Maar nee, het huidige museum pakt van dit alles een klein beetje en brengt dat samen in 1 museum. En dan is er nog niet eens gepropt in het museum. Ze nemen de ruimte nogal ruim in beslag, zal ik maar zeggen. Waardeloos en nietszeggend dus. Nieuw Landmuseum – beperk je toch gewoon tot het droogleggen en het pionierswerk in onze jonge plaatsen! Het is interessant genoeg.

De plannen bijvoorbeeld. Dit zijn er slechts drie:

...en dit was het plan van ingenieur Lely. De Markerwaard werd uiteindelijk niet aangelegd:

Er was wel wat kritiek... (tekst aan de onderkant luidt: werkvrouw Lely: "Nou heeren, voor de kleinigheid van 110 miljoen zal ik die plas opdweilen")

Verder vond ik het menu van de Zuiderzeevereniging in 1886 blog-technisch ook wel interessant:

Maar goed, slecht museum of niet, bij onderstaande afbeeldingen moest ik opeens denken aan polderpannenkoeken. Ik las ooit ergens dat de mannen die in de nieuwe polder werkten stevige pannenkoeken met spek meenamen. En dan niet gemaakt met melk, maar gedeeltelijk met koffie! Stevig voer dus van het type ‘niet lullen, maar poetsen’.

Polderpannenkoeken (gemaakt met koffie en spek of kaas)

recept maakt 12 pannenkoeken

250 gr bloem

250 ml melk

250 ml zwarte koffie

5 eieren (L) of 6 (M)

50 gr gesmolten roomboter (plus wat extra voor het bakken van de eerste pannenkoek)

1 tl zout

eventueel een snuf kaneel of speculaaskruiden

verder naar smaak: plakken ontbijtspek of plakken kaas

Meng alles (behalve de kaas en het spek uiteraard) tot een glad beslag.

Bak twee plakjes spek kort in een koekenpan en schep er daarna wat beslag bij. Bak het aan beide kanten.

Voor de kaaspannenkoeken kan je twee kanten op: of alleen laten smelten op een omgekeerde pannenkoek, of direct bij de ongebakken laag erop leggen en daarna omdraaien en de kaas ook laten meebakken.

Gewone stroop of bruine suiker is ook bij een hartige pannenkoek erg lekker!

Tenslotte nog 1 foto van Kleine Chef. In het museum kan je jezelf vereeuwigen als verzuipend meisje onder het motto "pompen of verzuipen". Altijd leuk (Hm...? Nee?)