Een
tijd geleden verzuchtte iemand op twitter dat Nederland het enige land moet
zijn waar het woord macaroni nog wordt gebruikt voor een compleet gerecht in
plaats van gewoon een pastasoort, en het achterliggende idee was dat we een
bekrompen volkje waren dat het Italiaanse gedachtengoed verkwanselde. Nou, die
handschoen pak ik graag op. Op zich is het inderdaad een beetje raar, want we
zeggen ook niet “we eten vanavond fusili”, maar Hollandse macaroni is meer dan
een snelle hap. Macaroni is basisvoedsel, comfort food, redder in nood…
Althans, dat KAN het zijn… Mijn moeder maakte vroeger, waarschijnlijk net zoals
júllie moeders, Hollandse macaroni voor
mij. En dat was een pan vol vertrouwde elleboogjes, een zakje gedroogde
groenten en blokjes Smac. Misschien deed ze er zelf nog een prei bij, dat zou
kunnen. Ik deed er in ieder geval ruimschoots ketchup op en het was mijn
lievelingseten. Ik smeekte of we het vaker konden eten, maar het was misschien ook
een beetje ‘einde van de maand’-eten, hoewel ik dat toen nog niet begreep. Ik
maak het nu ook weer voor mijn kinderen, zonder gedroogde groenten (wie doet
dat nog? En belangrijker nog: waarom??) en zonder Smac, en ook zij vinden het heerlijk.
Het ligt er een beetje aan wat er in de koelkast ligt, maar de basis bestaat
uit een sofritto (gewoon een groentemengsel dat gefruit is) van ui, veel wortel
en bleekselderij. Daarbij gaat knoflook, prei, gesnipperde paprika, misschien
iets broccoli, courgette, of welke groente dan ook op mijn aanrecht belandt.
Als alles zacht gestoofd is gaat daar veel passata, rode wijn, iets balsamico,
wat knapperig gebakken rundergehakt en gerookt spek, en verse kruiden bij. Wat
je ook doet; fout kan het niet gaan. Alleen daarom al moeten we de Hollandse macaroni
in ere houden. En als je het goed aanpakt, ligt er altijd een voorraadje in de
vriezer op je te wachten. Is dat even fijn; zo’n bordje instant nostalgie.
Maar
goed, het huishouden is hier steeds meer ingericht op minder vlees en waar
mogelijk tracht ik mijn vertrouwde gerechten ook om te bouwen. Er gaat niets
boven uitgebakken spek, maar ja, praktische bezwaren, enzovoort… Is de vega
versie beter? Nee. Maar ook niet slechter. Heel veel verschil proefde ik niet
echt. Alleen het spek miste ik. Een beetje. Maar weet je, stel dat ik op zo’n grote pan 200
gram spek toevoeg en ik voed er 25 grote en kleine monden mee, dan is dat toch
ook al een enorme vooruitgang?
Vegetarische
Hollandse macaronisaus
Voldoende
voor 1500 gram macaroni (vries de saus in porties in! Ik gebruik 700 gram saus voor
300 gram macaroni)
Voor
de tofu:
400
gr tofu (zie het recept voor de voorbereiding)
4
tenen knoflook, gesnipperd
1
pak tomato fritto (Heinz 330 ml) – voor de marinade wordt 80 ml gebruikt
30
ml ketjap manis
Optioneel:
2 el sesamzaadjes
1
ruime el pindakaas
een
scheut zonnebloemolie
Voor
de saus:
flinke
scheut zonnebloem- of olijfolie
2
uien
2
preien
4
flinke wortels
5
stengels bleekselderij
1
paprika
Passata
(gezeefde tomaten) - 1500 of 1600 ml (afhankelijk van de grootte van de pakken) + het
restant tomato fritto van de tofu
Optioneel:
2 volle el milde of pittige ajvar (paprikapuree)
2
glazen rode wijn
scheutje
balsamico azijn
een
takje verse rozemarijn en een paar takjes tijm (of desnoods 2 tl gedroogd van
elk)
1
groente- of tuinkruidenbouillonblokje
een
paar takjes platte peterselie
2
(liefst verse) laurierblaadjes
Tofu
is een ster in het opnemen van andere smaken, maar we moeten het er wel een
beetje voor mishandelen. Je koopt het als spons, gevuld met water, maar we
willen er water aan ontrekken, zodat we er andere smaakmakers aan kunnen toevoegen.
Je kunt de blokken tofu gewoon uitknijpen. Daarbij gaan ze kapot, maar dat
geeft niet, want we gaan het toch verkruimelen. Je kunt de verpakking ook eerst
invriezen. De tofu wordt geel of beige en krijgt een iets andere structuur.
Droger, kruimeliger en steviger, hoewel dat ook aan de soort tofu en het merk
ligt. Knijp de ontdooide tofu ook goed uit en verkruimel het. Nu is het zaak om de tofu eerst te bakken en dan pas te marineren:
Bak
de kruimels tofu in een scheut olie totdat het knapperig en lichtbruin is. Ondertussen
wordt de marinade gemaakt: rooster het sesamzaad in een droge koekenpan tot het
bruin is. Meng 80 ml tomato fritto, 30 ml ketjap manis, gesnipperde knoflook,
pindakaas en de sesamzaadjes in een kom. Haal de pan met tofu van het vuur en
schenk de marinade erbij. Schep om en laat dit staan terwijl de macaronisaus wordt
gemaakt.
Neem
een grote braadpan en verhit hierin een flinke scheut olie. Snipper de uien en
fruit ze in de olie. Ondertussen de wortels schillen. Snijd deze in hele kleine
blokjes en voeg toe aan de pan.
De
prei schoonmaken, in de lengte halveren, en de helften ook weer halveren. Snijd
het dan in fijne reepjes. Voeg toe aan de pan.
Snijd
de bleekselderij ook in de lengte door en daarna in kleine reepjes. Voeg toe
aan de pan.
Snijd
de paprika in kleine blokjes en voeg toe aan de pan.
En
wie een keukenmachine heeft, is in drie minuten klaar in plaats van een half
uur. Ik snipper de groente dan behoorlijk klein.
Laat
de pan rustig nog eens 10 minuten pruttelen. Het staat nu waarschijnlijk, na al
dat snijden, al een half uur op het vuur. Vooral de wortel moet nu iets zachter
zijn voordat de rest wordt toegevoegd. Bak het anders rustig verder.
Voeg
de rest toe aan de pan: tomatensaus en het restant tomato fritto, ajvar, wijn, balsamico,
rozemarijn, tijm, het verkruimelde bouillonblokje, peterselie (gewoon met
steeltjes en al fijnhakken) en laurierblaadjes. Zout en peper naar smaak, maar
me dunkt dat er wel genoeg smaak inzit al.
Roer
alles goed door. Bak de tofu nog eens op en voeg het ook toe. Laat de saus nu
pruttelen totdat alle ingredienten elkaar kennen. Proef de wortel nog eens. Als die zacht is, is de rest het
ook. Laat het afkoelen en vries het in familieporties in.
Eet
het naar traditie of gemoedstoestand: ketchup en (Goudse) kaas erop is een must wat mij
betreft.
*** Die
ajvar in het recept is erg fijn spul. Je kan er bijvoorbeeld goed sauzen of
soepen mee op smaak brengen. En anders leent het zich goed voor een
bladerdeeghapje!
Oordeel
van het smaakpanel: de dames vroegen hierom voor hun verjaardag. Ik heb het
nagevraagd en het was echt geen pannenkoek en geen patat. Nee mama, we willen
macaroni. Het is hun lievelingseten… O ja, en ze willen er ketchup op in de
vorm van een hartje. :)