Boodschappen doen in Noorwegen (en Trondheim in het bijzonder)

Ga je naar Noorwegen? Wat fijn! Noorwegen is een geweldig land en ik heb wel een paar tips om Noorwegen in de vorm van boodschappen mee te nemen naar huis. Welke culinaire souvenirs kan je kopen?

Mijn reisje naar Trondheim deze maand begon met een facebook-berichtje waarin men het Noorse plaatsje Hell noemde. Het dorp ligt direct naast het vliegveld van Trondheim (Værnas) en als je ter plekke een uurtje over hebt zou je er zo heen kunnen wandelen en er zijn tenslotte mooie grappen over te maken. Bovendien heeft het treinstationnetje ook nog het oude bord hangen waarop staat: HELL GODS EXPEDITION.

Het is gewoon Noors voor ‘goederenvervoer’, maar geef toe dat het een mooie combi is? De avond erna boekte ik een retourtje Trondheim, want het was tijd voor mijn jaarlijkse uitje, en Trondheim was een plaats zo goed als elk ander. Bovendien was ik tot mijn schrik al acht jaar niet meer in Noorwegen geweest. De laatste keer waren Meneer en ik gaan kajakken in de fjorden, maar sindsdien waren er drie kinderen bijgekomen en dan zit je voorlopig niet meer in je bootje… Tijd om weer eens terug te gaan.

Trondheim dus. Wat ik na die acht jaar even over het hoofd had gezien is dat Noorwegen nog steeds schrikbarend duur is. Nou ja, ik wist het wel, maar voor deze zuinige Hollandse was het wel even slikken om 12 euro voor een broodje te betalen. En toen kocht ik ook nog per ongeluk een tweedehands boek voor 35 euro. Wat?? Ik wilde me niet laten kennen bij de kassa, maar Noorwegen moet wel het enige land zijn waar de tweedehands boeken qua prijs niet onderdoen voor de nieuwe exemplaren. Overigens is het een mooi compleet boek over de Noorse keuken, dus jullie zien er hier vast nog wel eens iets uit langs komen.

Maar goed, uit eten gaan (drie gangen) kost je ook al gauw 500 Noorse kronen, wat momenteel overeen komt met 60 euro. Voor 1 persoon en zonder drank dus. Wanneer je wat wijn van de wijnkaart erbij zoekt kan je de rekening bijna verdubbelen.  Een broodje hamburger met friet kost je 25 euro, een pizza 20 tot 35 euro, een broodje garnalen aan een tafeltje was 18 euro (!!), een belegd broodje om mee te nemen gaat al snel richting de 10 euro, en een halve liter bier of 1 glas wijn kost je in de kroeg zonder uitzondering 10 euro. De Noren zelf hebben er geen enkele moeite mee, want Solsiden (een klein stripje restaurantboulevard in de haven) in Trondheim zat elke avond stampvol met mensen die allemaal beslist al meerdere glazen op hadden.

En wat eet je er dan bij? In Trondheim kom je overal bacalhao tegen. Portugees? Welnee joh, de gedroogde vis komt gewoon uit Noorwegen en ze lusten hem hier ook graag. Met recht trouwens. Verder zijn Noren grootverbruikers in (diepvries)pizza en vissoep. Noorse aardbeien schijnen de beste te zijn, ze hebben gedroogde hammen (spekemat), heel veel hotdogs (de snack bij uitstek), viskoekjes, maar ook visballen en vispudding. Dat klinkt vies, maar ook dat valt reuze mee. Daarnaast is ook het hele suikervrije / glutenvrije / lactosevrije / tarwevrije / koolhydraatarm-circus hier geland en vooral het 5:2 dieet is de rage op dit moment.

Solsiden, Trondheim

Boodschappen doen is ook een mijnenveld voor de geldbewuste consument. Er is bijvoorbeeld maar weinig te koop onder de 20 kronen (=ongeveer 2 euro). Ook zijn verse producten over het algemeen duur (fruit, groente, brood, vlees, etc). Ik heb enkele willekeurige prijzen genoteerd (met een update voor prijzen in Zuid-Noorwegen in Augustus 2018:

een zakje snoep: 3,50 euro

een kilo verse kersen/pruimen/abrikozen: 10 euro

pakje koekjes/ chips / knäckebröd: minimaal 3 euro. Een zak Kim's aardappelchips (vergelijkbaar met Lay's) is 3,70 euro

een pond viskoekjes: vanaf 3,60 tot bijna 10 euro, afhankelijk van de kwaliteit

een zoet broodje: rond de 2 euro

een groot blik bier: vanaf 3,50 euro
een kilo Pink Lady appels: 3,50 euro, maar merkloos is 1,70
een kilo prei: 5 euro
150 gr voorverpakte salami in plakjes: 3,50 tot 4,50 euro
doos druiven van 500 gr: 3 euro
2 avocado's: 3,70 euro
1 broccoli: tussen de 1,50 en 2,50 euro
pak gedroogde huismerkpasta: 1,60 euro. Pak Barilla fusili is 3,70
varkenshaas of kipfilet: 15 euro per kilo
kilo gehakt: tussen de 12 en 15 euro
een brood is vanaf 1,70, maar het meeste kost minimaal 3 euro
een liter melk: 1,80 euro
10 eieren: 4,50 euro
pakje roomboter: 2,50 euro
pot aardbeienjam: rond de 3 euro
pot Nutella van 350 gr: 3 euro

Maar na enkele dagen besef je dat je beter alle scrupules overboord kan zetten, anders verhonger je. Meneer wist dat al, want die komt meerdere keren per jaar in Oslo, dus die bezwoer me telefonisch na een dag al dat ik er niet op moest letten. En wanneer je dan eindelijk je creditkaart groen licht hebt gegeven, wat neem je dan mee? Nou, daar heb ik wel wat ideeën over. Maar eerst moet ik kwijt in wat voor soort supermarkt ik terecht kwam, zo vlak naast mijn hotel. Let wel dat Trondheim zo’n 170.000 inwoners heeft en daarmee is het kleiner dan ons Almere. Nu woon ik in Almere, en ik kan jullie verzekeren dat de grootste supermarkt hier tekort schiet in het assortiment wanneer je het vergelijkt met die in Trondheim. Ik zag producten in de schappen waarvoor je hier naar een toko, markt of speciale biowinkel moet.

Ganzenvet? Kikkererwtenmeel? Jam, speciaal voor bij de foie gras? Chipotle pepers. Verse vis natuurlijk, maar goed en veel, en breed gepresenteerd als bij de visboer. Ook koks die kant-en-klaar maaltijden bereiden. Ik hoefde er maar 50 meter verder voor te lopen vanaf mijn hotel. O ja, en een scala aan obscuur bier waar je hier u tegen zegt. Maar dat bier is daar dan ook wel een dingetje. Sinds kort mag het überhaupt in de supermarkt staan (verder wordt drank verkocht in de staatswinkel) en de microbryggeri  is hier erg hip: minibierbrouwerijen die kleine hoeveelheden produceren. Maar niet alleen Scandinavisch. Ook de microbiertjes uit andere landen staan hier in de schappen. Heel opmerkelijk wanneer de AH hier weliswaar 15 meter bier heeft staan, maar toch niet veel verder komt dan de grote merken. En oh, wat dacht je van dit soort flesjes cola en ander fris? Uit Engeland, in Noorwegen, en wat een schatjes (3,60 euro per flesje van 275 ml!):

Bier

Schrik niet van speenvarkentjes, schapenschedels of walvisbiefstuk ('hvalbiff'):

Vanillepulver (vermalen vanillestokjes)

Leuke kruiden (dit is een chili-cacaomengsel, voor desserts)

Chips met zout en appelsmaak:

(Zweedse) punschrullar (jaja, de IKEA verkoopt ze ook). In Zweden heten ze 'stofzuigers'. Ze staan nog steeds op mijn culinaire to-do-lijst:

Klippfisk (gedroogde en gezouten kabeljauw):

Fiskekaker:

Ze hebben überhaupt veel soorten bereidingen voor vis:

Polarbrød (ik ben er gek op. Het is zacht en een beetje zoet, maar ik eet het met hartig beleg):

Lefse en lomper – een soort Noorse tortilla. Vaak gemaakt van aardappel, tarwebloem en rogge, maar zonder aardappel kan ook. Het verschil is me nog niet helemaal duidelijk, maar ik meen dat de lomper altijd met aardappelpuree worden gemaakt.
Lefse koop je ook als snack, gevuld met suiker en kaneel:

Tubes ‘kaviaar’ (van kabeljauw):

Mosterd (heel mild en vrij zoet) voor op de hotdogs.

Molte-bessen zijn een soort gele frambozen, die je in het wild plukt. Je kunt ze natuurlijk ook als jam meenemen naar huis, maar ze zijn erg prijzig.

Net als in Zweden houden ze erg van zoete dingen met drop erin, zoals chocolade met dropstukjes, of dropsaus voor op je ijsbolletje en dan daarop dropfudge:

Hotdogs natuurlijk. Daar maken ze in de supermarkt wel een paar meter voor vrij. De variaties zijn vervolgens eindeloos:

 

Brunost is een kaas met de structuur van Goudse kaas, maar het is karamelbruin en zo smaakt het ook. Het is een vrij zoete kaas, die wel aan dulce de leche doet denken. Het is lekker, maar het gaat richting 'acquired taste'. Niet te verwarren met gammelost, wat zonder twijfel 'acquired taste' is. Gammelost heeft haren. En daar laat ik het bij. Google maar voor een plaatje; dan weet je genoeg.

links: bullar met brunost

skolebrød ('schoolbrood')

“Schoolbrood” – een wit bolletje met kardemom (bullar), gevuld met banketbakkersroom en afgedekt met wit glazuur. Maar kaneelbroodjes zijn er ook. En wafels.

In de vriezer vind je verder ook veel wild. Rendier natuurlijk, maar ook allerlei gevogelte, zoals fazant.

Rømmegrøt is een Noorse bloempap, die je eet met suiker en kaneel, maar het kan ook naast gedroogde hammen (spekemat) worden gegeten als onderdeel van de maaltijd. Je maakt het van bloem of tarwegries (gele pakje op de foto), maar het merk Toro verkoopt ook zakjes (die minder lekker zijn dan vers maken). Je mengt de melk met bloem en rømme, wat een zure room is. De pap smaakt daardoor wat zurig.

En er is natuurlijk knäckebröd. Daar hebben ze genoeg van. Ook in van die leuke ronde wagenwielen of als flatbrød: dat is flinterdun knäckebröd:

En als je het niet meer weet, dan kan je in Trondheim naast de vismarkt Ravnklua ook nog terecht bij de geweldige combi Indiaas en Noors eten (?? ja maar, hoe dan? rakfisk met tandoorikruiden?) (nog even tussen haakjes over heet eten: niets is heet in Noorwegen. Als ze beloven dat het 'heel erg heet is', dan zou het kunnen dat je een lichte tinteling op je tong voelt.) 
Oh, en over rakfisk: doe maar niet. Het is vis die wordt gezouten en gefermenteerd, dan tot een jaar lang bewaard, en vervolgens rauw wordt gegeten.

En voor wie nog wilt weten wat je in Trondheim aan zou moeten vangen met je tijd, heb ik ook wel een paar tips:

Bovenaan mijn lijstje stond de Nidaros kathedraal. Al sinds de middeleeuwen was dit het eindpunt voor massa’s pelgrims, die zelfs uit Spanje hierheen kwamen. Trondheim heette vroeger Nidaros en het was de hoofdstad van Noorwegen. Je kunt de routes nog steeds lopen (zoek op ‘Pelgrimsleden’). De kerk is op zich vrij sober, maar indrukwekkend. Je kunt de nauwe toren inklimmen (zo nauw dat je soms even met je schouders vast zit) waarna je uitkijkt over de stad. Ook de crypte vond ik interessant. Hier hebben ze de oudste grafstenen van de kerk verzameld, waaronder die uit de 13^e eeuw. Zuurstof is trouwens schaars in de kelder. Dat is vervelend, want ik had er langer willen kijken, maar na tien minuten vluchtte ik naar boven.

Bakkelandet is de oude houten wijk langs de rivier. Vooral de oude huizen aan het water zelf zijn erg pittoresk.

Het Kristiansenfort biedt ook een (gratis) uitkijkpunt over de stad:

Ga vooral de bergen in! Bymarka (het natuurgebied aan de westkant van de stad) biedt veel wandelpaden, maar als je het simpel wilt houden, kan je met de tram, en er is maar 1 lijn, omhoog naar Lian. De tram vertrekt uit het centrum. In Lian zit je al halverwege de berg. Hier vind je een restaurant en je kunt ruim drie kilometer verder lopen naar de ‘skistua’ (de skihut). Ook daar kan je wat drinken en eten en je pakt er de bus weer terug. Alles simpel, maar effectief. Misschien heeft u mazzel om diezelfde naakte viking knappe Noor tegen te komen die op de zonnige zaterdag in slechts een kort broekje de berg kwam afdraven. Ik had mijn camera in mijn handen, maar ik durfde niet af te drukken… J

Verwacht overigens niet dat die ene wandelaar die u onderweg tegenkomt u zal groeten. De Noren zijn erg op zichzelf. Ik sprak wel met een dame, maar die bleek dan ook van origine uit Ierland te komen…

Munkholmen is het eilandje voor de kust. Vroeger een eiland met een gevangenis erop, maar tegenwoordig wordt het gebruikt als zwem-en zonplek:

Tenslotte zijn er twee wandelroutes rond de stad: de Nidelva Stien en de Ladestien. Ook kan je kajakken, met of zonder gids, op de rivier. Er wordt sowieso ontzettend veel gesport. Hardlopen, langlaufen (en zomers op wieltjes), wielrennen; het is allemaal erg populair.

Maar goed, duur dus. Daar krijg je wel wat voor terug. Het hele land is schoon, opgeruimd en goed geregeld. Noorwegen heeft duidelijk de zaken op orde. Dat zie je wel eens anders (hm, Engeland, zei je wat?)  En het heeft natuurlijk betoverend natuurschoon: de fjorden, het hooggebergte en de Lofoten zijn meer dan de moeite waard. Kortom: geld sparen en gaan!

Heb je nog een ander idee, een must have voor het boodschappenkarretje? Laat het eens hieronder weten!

Misschien ook interessant? Boodschappen doen in Zweden

Vond je het een leuk bericht? Deel het dan alstjeblieft met de knoppen hieronder!